2025年6月1日から「職場における熱中症対策」が企業の義務になりました。労働安全衛生規則改正

熱中症対策の徹底について（お願い）
熱中症注意喚起＆熱中症クイズ
熱中症(ねっちゅうしょう)クイズ

熱中症対策の徹底について（お願い）

2025年6月より、厚生労働省により高温環境下における労働者の熱中症対策が義務化されました。技能実習生や特定技能・外国人労働者も対象に含まれます。つきましては、以下の点について受入企業の皆様におかれましても、十分な配慮と対策をお願い申し上げます。今夏も記録的な暑さが予想されております。労働者の安全を守るため、ご協力のほどよろしくお願い申し上げます。

企業が守るべき “2大義務”

1. 報告体制の整備と周知

・熱中症の兆候に気づいた作業者自身、または周囲の気づいた人からの即時報告が可能な体制を構築。

・連絡先や報告方法をあらかじめ定め、作業者全員に周知する必要があります。

２．応急対応手順の策定と周知

・発症・疑いがある場合に備え、作業中止・冷却・医療搬送・緊急連絡先の整備などを文書化し、全作業者に周知します。

罰則・企業の責任

・対策を怠った場合、6カ月以下の懲役または50万円以下の罰金

・労働基準監督署による業務停止命令や行政処分の可能性。

・安全配慮義務違反とされて損害賠償責任を問われるリスクも高まります。

適用条件（熱中症リスク評価基準）

以下のいずれかの条件を「高リスク作業」として定義し、対象となります。

・WBGT（暑さ指数）28℃以上  または  気温31℃以上

上記の環境下で連続１時間以上または１日４時間以上作業する予定のもの。

暑い日や高湿環境で一定時間以上の作業をする人が対象になります。

対策のポイント

・作業前に気温・湿度（WBGT）を確認し、暑さ指数が高い場合は作業時間を調整すること

・こまめな水分補給・塩分補給の指導と休憩時間の確保

・熱中症の初期症状（めまい・吐き気・異常な発汗等）を周知し、すぐに報告できる体制づくり

・屋内外問わず、通気・冷却環境の確保

・万一の際の応急処置・医療機関への連絡体制の明確化

また、本人が「体調が悪い」と感じた際に、無理せず申告・相談できる雰囲気づくりも重要です。言語の壁や文化的な遠慮がある場合も想定し、やさしい日本語や母国語での対応にもご配慮ください。

技能実習生及び特定技能外国人が安全に働けるように、熱中症についての注意喚起案内と、理解度を確認するための日本語による熱中症クイズを掲載しました。対策にお役立てください。

熱中症注意喚起＆熱中症クイズ

日本の夏はとても暑いです。熱中症に気を付けましょう！ミャンマー語訳（နွေရာသီအပူလျှပ်ရောဂါကြိုတင်ကာကွယ်ရေးနည်းလမ်းများ）

「熱中症」は気温や室温が高い中、体温の調節機能が十分に働かなくなって体温が上昇し様々な症状を起こす病気です。

「အပူလျှပ်ရောဂါ」သည်အပူချိန် နှင့် အပူချိန်မြင့်တက်သည့်အခါ ကိုယ်ခန္ဓာအပူချိန်ကို ထိန်းညှိနိုင်စွမ်းမှာ လုံလုံလောက်လောက် မလုပ်နိုင်သည့်အတွက် ကိုယ်ခန္ဓာအပူချိန် မြင့်တက်လာပီး အမျိုးမျိုးသော ရောဂါ လက္ခဏာများဖြစ်စေသော ရောဂါဖြစ်ပါသည်။

また、発汗によりからだの水と電解質(塩分など)のバランスが崩れると「脱水」を伴います。家の中でじっとしていても、部屋の温度や湿度が高いために「熱中症」になることが報告されています

နောက်ပီးချွေးထွက်ခြင်းကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်မှ ရေနှင့်အိုင်းယွန်းခေါ် လျှပ်စစ်ဓာတ်(ဆားပမာဏစသည့်) ဟန်ချက်ညီမှု ပြိုကွဲသွားလျှင် ရေဓာတ်ကုန်ခမ်းခြင်းများ အတူဖြစ်ပေါ်လာပါမည်။ အိမ်ထဲမှာ ငြိမ်နေလည်း အခန်းအပူချိန်နှင့် အပူချိန်မြင့်မားမှု ဖြစ်ပေါ်သည့်အတွက် 「အပူလျှပ်ရောဂါ」ဖြစ်လာသည့်ကိစ္စများ ရှိသည်ဟု အစီရင်လာခဲ့ပါသည်။

熱中症が起こる原因～原因はひとつではありません～（အပူလျှပ်ရောဂါဖြစ်ပွားသည့်အကြောင်းရင်း ～ တစ်ခုတည်းမဟုတ်ပါ ～）

環境 ပတ်ဝန်းကျင်

気温が高い　အပူချိန်မြင့်ခြင်း
湿度が高い　စိုထိုင်းမှု မြင့်မားခြင်း
風が弱い　လေတိုက်အားနည်းခြင်း
日差しが強い　နေရောင်ခြည်ထိုးမှုပြင်းထန်ခြင်း
締め切った室内　အလုံပိတ်အခန်းအတွင်း
エアコンがない　လေအေးပေးစက်မရှိခြင်း
急に熱くなった日　ရုတ်တရက်ပူလာသောနေ့
熱波の襲来　အပူလှိုင်း တိုက်ခတ်မှုများ

からだခန္ဓာကိုယ်

高齢者、乳幼児、肥満　သက်ကြီးရွယ်အိုများ၊ နို့စို့ကလေးများ၊ အဝလွန်ခြင်း
持病(糖尿病、心臓病、精神疾患など)　နာတာရှည်ရောဂါ (ဆီးချိုရောဂါ၊ နှလုံးရောဂါ၊ စိတ်ရောဂါ စသည်)
低栄養状態　အာဟာရချို့တဲ့မှု
脱水症状(下痢、インフルエンザなど)　ရေဓာတ်ကုန်ခမ်းခြင်း (ဝမ်းလျှောရောဂါ၊ တုပ်ကွေး စသည်)
体調不良(二日酔い、寝不足)　ကိုယ်ခန္ဓာမကျန်းမာခြင်း (အရက်နာကျခြင်း ၊ အိပ်ချိန်မလုံလောက်ခြင်း)

行動 လှုပ်ရှားမှုများ

激しい運動　ပြင်းထန်သော အားကစားပြုလုပ်ခြင်း
慣れない運動　ကျင့်သားမရသေးသော အားကစားပြုလုပ်ခြင်း
長時間の屋外作業　အချိန်ကြာမြင့်စွာ အပြင်ဘက်အလုပ်လုပ်ခြင်း
水分補給がしにくい　ရေဓာတ်ဖြည့်တင်းမှုလုပ်ရန်ခက်ခဲခြင်း

暑さを避け、脱水対策を！（အပူရှိန်အား ရှောင်ရှားခြင်း နှင့် ‌ရေဓာတ်ကုန်ခမ်းမှုအားကာကွယ်ခြင်း ！）

暑さ対策 ( အပူရှိန်အားကာကွယ်ခြင်း)

・室温は28°Cを超えないように、エアコンや扇風機を使いましょう

အခန်းအပူချိန် 28 ဒီဂရီမကျော်စေရန် အဲယားကွန်းနှင့် ပန်ကာကို အသုံးပြုကြရအောင်။

・外出するときは涼しい服装で、日よけ対策をしましょう

အပြင်ထွက်သည့်အခါ အေးမြသောအဝတ်အစားဖြင့် ‌နေအပူကာကွယ်မှုများလုပ်ကြရအောင်။

・無理せず、適度に休憩しましょう

အလွန်အကျူးမလုပ်ဘဲ သင့်တင့်လျောက်ပတ်စွာအနားယူကြရအောင်။

・暑さに身体を慣らしましょう

အပူရှိန်မှာ ခန္ဓာကိုယ် အသားကျအောင်လုပ်ကြရအောင်။

脱水対策 (ရေဓာတ်ကုန်ခမ်းမှုအားကာကွယ်ခြင်း )

・喉が渇いていなくても、こまめに水分を取りましょう

လည်ချောင်းခြောက်၍ ရေငတ်မနေရင်တောင် ရေကို မကြာခဏ သောက်ပါ။

・栄養バランスの良い食事をしっかりとりましょう

အာဟာရ မျှတစွာ အစားကောင်းကောင်း သေချာလေး စားကြရအောင်။

熱中症の分類と対処方法（အပူလျှပ်ရောဂါအမျိုးအစားနှင့် ကာကွယ်ရေးနည်းလမ်းများ）

熱中症の症状が出たとき(意識がしっかりしている場合)

အပူလျှပ်ရောဂါ၏ လက္ခဏာများထွက်ပေါ်လာသည့်အခါ (အသိစိတ် သေချာလေးရှိနေလျှင်)

・涼しい場所(日かげ)へ移動し、衣服をゆるめて安静にする。

အေးမြသောနေရာ(နေအရိပ်)သို့ပြောင်းရွှေ့ပြီး အဝတ်အစားများ ဖြည်လျှော့ကာ ငြိမ်သက်စွာအနားယူပါ။

・エアコンをつける、扇風機やうちわなどで風をあてて体を冷やす。

အဲယားကွန်းဖွင့်ခြင်း ၊ ပန်ကာ နှင့် ယပ်တောင်တို့ဖြင့် လေရအောင်လုပ်ကာ ခန္ဓာကိုယ်အားအအေးခံပါ။

わきの下や太もものつけねなどを冷やすと効果的です。

ချိုင်းအောက်နှင့် ပေါင်ရင်းစသည်တို့အား အအေးခံလျှင် အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိပါသည်။

濡れタオルで首すじを冷やしたり、保冷剤を両手に握ると効果的です。

စိုနေသောတပတ်ဖြင့် လည်ပင်းတဝိုက်အအေးခံခြင်း ၊ ရေခဲအိတ်ကို လက်2ဖက်ဖြင့်ဆုတ်ကိုင်ထားလျှင် အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိပါသည်။

口から飲めるときは水と塩分などを補給しましょう。

ပါးစပ်မှတိုက်ရိုက်သောက်နိုင်သည့်အခြေအနေဖြစ်ပါက ရေနှင့်ဆားဓာတ်အား လုံလောက်စွာဖြည့်တင်းကြရအောင်။

分類別対処方法（အပူလျှပ်ရောဂါအမျိုးအစားနှင့် ကာကွယ်ရေးနည်းလမ်းများ）

重症度 ရောဂါ ပြင်းထန်မှူအား	症状　 ရောဂါ လက္ခဏာများ	対処 ကာကွယ်ရေး	医療機関への受診 ဆေးဘက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်း၌ ဆေးစစ်ခြင်း။
Ⅰ	めまい、立ちくらみこむら返り、大量の汗 ခေါင်းမူးခြင်း ၊ မျက်စိရှေ့မှောင်မိုက်ပီး ဒယိမ်းဒယိုင်ဖြစ်ခြင်း၊ကြွက်တက်ခြင်း၊ ချွေးထွက်များခြင်း။	涼しい場所へ移動安静、水、塩分など補給 အေးမြသောနေရာသို့ပြောင်းရွှေ့ခြင်း၊ ငြိမ်သက်စွာအနားယူခြင်း၊ရေနှင့်ဆားဓာတ် ဖြည့်တင်းခြင်း။	症状が改善すれば受診の必要なし ရောဂါလက္ခဏာများပြန်ကောင်းမွန်လာလျှင် ဆေးစစ်ခြင်း မလိုအပ်ပါ။
Ⅰ			口から飲めない場合や症状の改善が見られない場合は受診が必要。 ပါးစပ်မှတိုက်ရိုက်မသောက်နိုင်သည့် အခြေအနေနှင့်ရောဂါလက္ခဏာများပြန်ကောင်းလာခြင်းမမြင်လျှင်ဆေးစစ်ရန်လိုအပ်သည်။
Ⅱ	頭痛、吐き気、だるさ、力が入らない、集中力や判断力の低下 ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊အန်ချင်စိတ်ဖြစ်ခြင်း၊ ညောင်းညာခြင်း၊အာရုံစူးစိုက်ခြင်းနှင့် ဆုံးဖြတ်နိုင်စွမ်းများ ကျဆင်းခြင်း။	涼しい場所へ移動、体を冷やす、安静、十分な水分、塩分の補給。必ず誰かが付き添うようにする အေးမြတဲ့နေရာကိုပြောင်းရွှေ့ခြင်း၊ခန္ဓာကိုယ်အားအအေးခံခြင်း၊ငြိမ်သက်စွာအနားယူခြင်း၊ ရေနှင့်ဆားဓာတ်လုံလောက်စွာ ဖြည့်တင်းခြင်း။သေချာပေါက်တစ်ယောက်ယောက် အနားမှာအတူရှိနေပါစေ။	ためらうことなく救急車(119)を要請 တွေဝေတုံ့ဆိုင်းခြင်းမရှိဘဲအရေးပေါ်ကား (119)ကိုဆက်သွယ်ပါ။
Ⅲ	意識障害(呼びかけに対して反応や会話がおかしい)、けいれん、運動障害(普段通りに歩けないなど)、高い体温 အသိစိတ်ချို့ယွင်းခြင်း (စကားလှမ်းပြောလျှင်တုံပြန်ခြင်းနှင့် စကားများမူမမှန်ခြင်း)အကြောဆွဲခြင်း၊ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားနိုင်စွမ်းချို့ယွင်းခြင်း၊ (ပုံမှန်အတိုင်းလမ်းလျှောက်နိုင်စွမ်းမရှိခြင်း) ကိုယ်ခန္ဓာအပူချိန်မြင့်မားခြင်း	涼しい場所へ移動、安静濡れタオルをかけ風を送る、保冷や氷などでとにかく体を冷やす。 အေးမြတဲ့နေရာကိုပြောင်းရွှေ့ခြင်း၊ ငြိမ်သက်စွာအနားယူခြင်း၊ စိုစွတ်သောတပတ်ဖြင့်အအေးခံခြင်း၊အအေးခံပစ္စည်းနှင့်ရေခဲစသည်တို့ ဖြင့်ခန္ဓာကိုယ်ကို အအေးခံပါ။	ためらうことなく救急車(119)を要請 တွေဝေတုံ့ဆိုင်းခြင်းမရှိဘဲအရေးပေါ်ကား (119)ကိုဆက်သွယ်ပါ။